Üretme Haklarını Savunan Tütün Üreticilerinin Tutuklanması Kabul Edilemez!
IMF’ye 18 Aralık 2000 tarihinde verilen 3. ek niyet mektubunda TEKEL’in özelleştirileceği, Tütün Yasası’nın 2001 yılının Ocak ayına kadar çıkarılacağı sözü verilmişti. Verilen söz tutuldu, 20 Haziran 2001 yılında Tütün Yasası meclisten geçti. Cumhurbaşkanı’nın vetosuna rağmen 3 Ocak 2002 tarihinde meclisten tekrar geçirildi. Yasayla beraber daha sonra özelleştirilecek olan TEKEL piyasadan el çektirildi. Tütün ve tütüncülüğümüz çokuluslu sigara ve tütün kartellerine teslim edildi. 2002 yılından itibaren tütün üretiminde sözleşmeli üretim dönemi başladı. Örgütsüz tütün üreticilerine tek tek sözleşmeler dayatıldı. Artık TEKEL’in destekleme alımları olmadığı için sözleşmelerle verilen fiyatlar üreticinin maliyetlerini karşılayamaz noktadaydı. Bu nedenle binlerce tütün üreticisi aile çiftçiliği bırakmak zorunda kaldı. 2000 yılında 583 bin 474 olan üreticilerin sayısı bugün 50 bin’ler civarındadır. Kıraç topraklarında çaresizlikle üretime devam edenler ise toprağını, üretim araçlarını, ailesinin ve kendinin emek gücünü şirketlere kiralayan emekçilere dönüşmüş durumdadır. Tütün üretiminde olduğu gibi, uygulanan tarım politikalarıyla gıdanın ve tarımsal üretimin kontrolü hızla şirketlerin kontrolüne girmekte, girmeye devam etmektedir.
Tütün Yasası kapsamı dışında kalan Adıyaman ve çevresinde kendi küçük bahçelerinde kıymalık tütün üreten üreticilerin varlığına şirketlerin göz dikmemesi düşünülemezdi, öyle de oldu.
1 Temmuz 2021 tarihinden itibaren ürettiği tütünü kıyıp iç pazarda satmaya çalışan tütün üreticilerine dönük yasak ve cezalar yürürlüğe sokuldu. Üretmek ve satmak için “yetki belgesi” almayan, alamayan binlerce tütün üreticisi aile olumsuz etkilenecek. Şark tütünü üretildiği son bölgeden de kovulacak.
Yürürlüğe giren “Yetki Belgesi” uygulamasının kaldırılmasını isteyen binlerce tütün üreticisi Anayasal haklarını kullanarak protesto ettiler. Kimsenin canına, malına zarar vermeden yasaya karşı tepkilerini dile getirdiler. Ancak şirketlerin kontrolündeki bir tarımsal üretim sistemini oturtmaya çalışan anlayış bundan rahatsız oldu. Çiftçilik yapma hakları için mücadele eden çiftçilerden bazıları gözaltına alındı, 10 kişi “toplantı ve gösteri yasasına muhalefet etmek ve suç işlemeye azmettirmek” iddiası ile tutuklandı. Sokak ortasında insanlara saldırıp terör estirenler, kamu mallarını soyup soğana çevirenler ortalıkta serbestçe dolaşırken hak mücadelesi verdiklerinden dolayı çiftçilerin tutuklanmaları vicdanları sızlatmaktadır. Bu yanlıştan dönülmeli, tutuklanan tütün üreticileri serbest bırakılmalı, yasa geri çekilerek tütün üreticilerinin mağduriyetleri giderilmelidir.
Toprak , Onur, Yaşam! 13 Temmuz 2021
Ali Bülent ERDEM Çiftçiler Sendikası (ÇİFTÇİ-SEN) Genel Başkanı
Adnan ÇOBANOĞLU Çiftçiler Sendikası (ÇİFTÇİ-SEN) Genel Örgütlenme Sekreteri
